Het obstructief slaap apneu syndroom (OSAS) wordt gekenmerkt door intensief snurken en het herhaaldelijk optreden van obstructies van de bovenste luchtweg tijdens de slaap

Er wordt van een apneu (= ademstop) gesproken wanneer de luchtstroom door volledige obstructie van de bovenste luchtweg minstens tien seconden geheel wegvalt. Men spreekt van OSAS wanneer een dergelijke ademstilstand minimaal vijf maal per uur optreedt. Bij meer dan 15 keer per uur heeft u een serieuze ziekte. Om vast te stellen of er inderdaad sprake is OSAS wordt uw gedrag tijdens het slapen met meetapparatuur vastgelegd (polysomnografie).

Apneu als ziekte

Ademstilstanden tijdens de slaap komen bij veel mensen voor. Daar is niets mis mee als het niet te lang duurt en niet te vaak voorkomt. Het lichaam krijgt te weinig lucht (zuurstof) binnen en reageert met een ‘word wakker’-reflex (arousal) zonder echt wakker te worden. Dit kan gepaard gaan met een luide snurk. Bij mensen met apneu stokt de adem tot wel zestig keer per uur en soms duren de ademstilstanden wel twee minuten. Vaak gaat aan de apneu een sterk verminderde ademhaling vooraf, de zogenaamde hypopneu. Wanneer u meer dan 15 keer per uur last hebt van een apneu of hypopneu, is er een serieuze indicatie voor de ziekte.

Verschillende soorten apneu

Ademstilstand kan veroorzaakt worden doordat tijdens de slaap de spieren ontspannen. De tong en weke delen in de keel blokkeren dan de ademhaling. We spreken in dit geval van het Obstructief Slaap Apneu Syndroom, afgekort als OSAS. Een ademstilstand kan ook ontstaan wanneer uw hersenen te weinig prikkels geven om te ademen. We spreken in dat geval van Centraal Slaap Apneu Syndroom, afgekort CSAS. OSAS komt het meeste voor.

Welke kans is er op apneu?

Er zijn naar schatting in Nederland méér dan 1 miljoen ernstige snurkers. Slechts een deel hiervan heeft slaapapneu. Er wordt aangenomen dat er in Nederland tussen zo’n 315.000 mensen zijn met serieus slaapapneu. Maar volgens sommigen kunnen het door de vergrijzing en toenamen van het overgewicht wel 500.000 zijn. OSAS komt het meeste voor bij mannen boven de vijftig met overgewicht. Zo’n 55.000 mensen van deze mensen is voor de ziekte onder behandeling bij een specialist. Dat betekent dat er minimaal 250.000 rondlopen met klachten, maar zonder adequate behandeling. Dan kan het van kwaad tot erger gaan.

Erfelijkheid en fysieke afwijking

Apneu kan erfelijk zijn. Toch openbaren de klachten zich vaak pas op latere leeftijd. Dit kan komen door gewichtstoename en verslapping van de spieren. Mensen met overgewicht hebben vaker last van OSAS.

Er zijn ook fysieke afwijkingen die de kans op apneu vergroten. Hoe smaller de overgang van de keelholte naar de bovenste luchtwegen is, hoe meer kans er is op apneu. Denk aan mensen met een korte nek, een grote tong of een naar achter geschoven onderkaak.

Apneu wordt versterkt door slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen. Ze zijn van invloed op de ademhaling. Het onrustige slapen door apneu kan dus niet met slaapmiddelen worden onderdrukt. Het verergert de apneu juist. Net als alcohol en tabak. Hiermee prikkelt u de ademhalingsorganen en de slijmvliezen zwellen erdoor op. Gebruik van alcohol, met name in de twee uur voor het slapengaan, wordt ontraden.